Λυκούργειο Τείχος και Νότιος Πυλώνας

Στον Νότιο Πυλώνα του Ιερού κατέληγε η οδός από το λιμάνι και την πλευρά της θάλασσας. Η πύλη αυτή αποτελεί τμήμα του νότιου σκέλους του οχυρωματικού περιβόλου, που σώζεται σχεδόν στο αρχικό του ύψος. Πρόκειται για το λεγόμενο Λυκούργειο τείχος, το οποίο οικοδομήθηκε τον 4^ο αιώνα π.Χ. για να επεκτείνει το Ιερό προς τα νότια.

Το τείχος είχε μέσο πάχος περίπου 2,55μ. και διέθετε δύο πύργους, έναν κυκλικό στη νοτιοανατολική γωνία και έναν τετράγωνο που προστάτευε τον Νότιο Πυλώνα. Ήταν κατασκευασμένο με το λεγόμενο ισοδομικό σύστημα τοιχοδομίας, όπως και το προγενέστερο Περίκλειο τείχος, το οποίο μιμείται, με τεφροκύανους ελευσινιακούς ασβεστόλιθους στο κατώτερο τμήμα και κιτρινέρυθρους πωρόλιθους με επίπεδη όψη στην ανωδομή.

Τόσο η διχρωμία των λίθων όσο και οι φωτοσκιάσεις που δημιουργούνται από τους διαφορετικούς τρόπους κατεργασίας, καταδεικνύουν την προσπάθεια των αρχαίων δημιουργών να συνδυάσουν τη λειτουργικότητα των οχυρωματικών έργων με την αισθητική.

Ο Νότιος Πυλώνας χρησιμοποιήθηκε μέχρι το τέλος της λειτουργίας του Ιερού. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους το κατώφλι της πύλης ανυψώθηκε επάνω από το επίπεδο του 4^ου αι. π.Χ., το άνοιγμά της στένεψε και στο εσωτερικό τμήμα κατασκευάστηκε ένα είδος διαδρόμου. Σήμερα, διατηρούνται στη θέση τους δύο κατώφλια επάνω από το αρχικό.

Ιερά Οικία Μιθραίο